डिजिटल पेमेंटच्या जगात एक मोठा बदल: तुम्ही आता मित्र आणि नातेवाईकांकडून अशा प्रकारे पैसे मागू शकणार नाही.
UPI changes October 2025 : भारतातील लाखो लोक त्यांच्या दैनंदिन जीवनात UPI वापरतात. किराणा सामानाच्या छोट्या खरेदीपासून ते मॉलमध्ये खरेदीपर्यंत, डिजिटल पेमेंट सर्वत्र सामान्य झाले आहेत. लहान दुकानांपासून ते मोठ्या मॉलपर्यंत, लोक फक्त स्कॅन करून पेमेंट सेटल करू शकतात. परिणामी, UPI प्रणालीतील कोणत्याही बदलाचा लाखो वापरकर्त्यांवर थेट परिणाम होतो. आता एक मोठा बदल सुरू आहे, जो १ ऑक्टोबर २०२५ पासून लागू होईल.
कोणते वैशिष्ट्य बंद केले जाईल?
नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने अलीकडेच घोषणा केली की UPI अॅप्सवर उपलब्ध असलेले P2P (पीअर-टू-पीअर) ‘कलेक्ट रिक्वेस्ट’ वैशिष्ट्य १ ऑक्टोबर २०२५ पासून बंद केले जाईल. या वैशिष्ट्यामुळे वापरकर्त्यांना मित्र किंवा नातेवाईकांकडून थेट पैसे मागता येणार होते. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही एखाद्या मित्राला पैसे उधार दिले असतील, तर तुम्ही त्यांना अॅपद्वारे थेट ‘पेमेंट रिक्वेस्ट’ पाठवू शकता. तथापि, हा पर्याय आता नियमित वापरकर्त्यांसाठी उपलब्ध राहणार नाही.
सुरक्षा उपाय
एनपीसीआयने म्हटले आहे की ऑनलाइन फसवणूक रोखण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला आहे. अनेक प्रकरणांमध्ये, फसवणूक करणाऱ्यांनी निष्पाप लोकांची फसवणूक करण्यासाठी ‘कलेक्ट रिक्वेस्ट’ वैशिष्ट्याचा गैरवापर केला आहे. पूर्वी, एनपीसीआयने विनंती मर्यादा ₹२,००० पर्यंत वाढवली होती, परंतु यामुळे फसवणूक पूर्णपणे थांबली नाही. म्हणून, आता हे वैशिष्ट्य नियमित वापरकर्त्यांसाठी पूर्णपणे बंद केले जाईल.
हे वैशिष्ट्य का सुरू करण्यात आले?
सुरुवातीला, ‘कलेक्ट रिक्वेस्ट’ वैशिष्ट्य व्यवहार सुलभ करण्यासाठी होते. मित्र आणि कुटुंबाकडून परतफेड मागण्यासाठी किंवा सामायिक खर्च भरण्यासाठी ते अत्यंत सोयीस्कर ठरले. याव्यतिरिक्त, हे वैशिष्ट्य ऑनलाइन शॉपिंग साइट्ससाठी उपयुक्त होते, कारण ते त्यांना थेट ग्राहकांना पेमेंट रिक्वेस्ट पाठवण्याची परवानगी देत होते. तथापि, वाढत्या फसवणुकीच्या पद्धतींमुळे हे वैशिष्ट्य धोकादायक बनले आहे.
आता काय बदल होईल? | UPI changes October 2025
१ ऑक्टोबर २०२५ पासून, सामान्य वापरकर्ते Google Pay, PhonePe किंवा Paytm सारख्या UPI अॅप्सवर त्यांच्या मित्रांकडून किंवा नातेवाईकांकडून थेट पैसे मागू शकणार नाहीत. तथापि, ही सुविधा व्यापारी आणि कंपन्यांसाठी लागू राहील. याचा अर्थ Amazon, Flipkart, IRCTC किंवा Netflix सारख्या सेवा त्यांच्या ग्राहकांना पेमेंट रिक्वेस्ट पाठवू शकतील.
अंतिम आणि सर्वात मोठा परिणाम
(UPI changes October 2025) UPI ने डिजिटल पेमेंट अत्यंत सोपे आणि विश्वासार्ह बनवले आहे. पूर्वी, लोक फक्त एका क्लिकवर त्यांच्या ओळखीच्या लोकांकडून पैसे मागू शकत होते, ज्यामुळे अनेक लहान व्यवहार जलद झाले. परंतु आता हा पर्याय काढून टाकला जाईल. याचा अर्थ सामान्य वापरकर्त्यांना पैसे मागण्यासाठी इतर पद्धतींचा अवलंब करावा लागेल – जसे की डायरेक्ट मेसेजिंग, QR कोड पाठवणे किंवा पेमेंट लिंक्स शेअर करणे.
NPCI चा असा विश्वास आहे की हा बदल डिजिटल पेमेंट (UPI changes October 2025) सिस्टमची विश्वासार्हता आणि सुरक्षितता आणखी मजबूत करेल. सुरुवातीला सामान्य वापरकर्त्यांना काही गैरसोय होऊ शकते, परंतु दीर्घकाळात, ऑनलाइन फसवणूक रोखण्यासाठी हे पाऊल महत्त्वपूर्ण ठरेल.